Yiyeceklerimizin sindirimi ve besin maddelerinin emilmesi için sağlıklı bir pankreas önemlidir. Bir yemekten sonra, hormonal ve nöral sinyaller, duodenumu uyararak günde 1-2 litre olan pankreatik salgıların üretimi sağlanır. Pankreatik salgı bikarbonat (“chyme” in asitliğini nötralize etmek için kısmen sindirilmiş gıda / mide sıvısı mide kanşımı) ve proteazlar, amilaz ve lipaz gibi enzimler (sırasıyla proteinleri, karbonhidratları ve yağları sindirmek için) açısından zengindir . Pankreas salgısının enzim içeriği yaşa, cinsiyete ve diyete göre değişebilir.
Günümüzde, ekzokrin pankreatik fonksiyonun en iyi ve en istikrarlı non-invazif testi fekal pankreatik elastazın (PE) ölçümüdür. Bu serin proteaz (fekal elastaz-1 olarak da adlandırılır), inaktif proenzim olarak pankreasın asiner hücrelerinde sentezlenir. Duodenuma sekresyondan sonra aktive olur ve protein sindirimine katılır. Diğer yöntemlere göre bir çok avantajları vardır:
a) Çoğu pankreatik enzimin aksine, PE sindirilmeksizin veya azalmadan kolondan ulaşır ve yolculuk boyunca beş kat konsantre olur, böylece küçük bir dışkı örneği doğru ve kesin ölçümlere izin vermek için yeterlidir.
b) Fecal PE doğrudan pankreatik fonksiyon analizleriyle (örn., Secretin-caerulein “altın standart”) iyi korelasyon gösterir.
c) Ekzokrin pankreas yetmezliğinin (EPY) belirlenmesindeki performansı, 72 saatlik fekal yağ değerlendirmesinin veya fekal kimotripsin tahlilininkinden daha üstündür.
d) Noninvaziv, uygun, ucuzdur ve mevcut enzim tedavisinden etkilenmez.
e) PE, kistik fibroz, diabetes mellitus veya kronik pankreatitte ekzokrin pankreatik fonksiyonun uzun süreli izlenmesi için yararlıdır.
Klinik yarar ve endikasyonlar
Fekal PE başlıca, açıklanamayan ishal, kabızlık, steatore, flatulans, kilo kaybı, üst karın ağrısı, besin eksiklikleri ve / veya gıda intoleransları nedeni olarak EPY'yi tanımlamak veya dışlamak için kullanılır.
Ekzokrin Pankreas Yetmezliği
EPY, bağırsak lümenindeki pankreatik enzim üretimi, sekresyonu ve aktivitesinin normal sindirim için gerekli olan seviyenin altına düşmesidir.
EPI'nin klinik açıdan en önemli özelliği yetersiz yağ sindirimi ve steatore'dir (yağlı ve çoğu zaman aşırı yağ nedeniyle yüzen dışkılar). Bununla birlikte, lipaz çıkışı normal seviyelerin% 5-10'una düşene kadar steatore (ve böylece EPI'nin resmi tanısı) gerçekleşmez ve EPY, açık steatore olmadan var olabilir.
EPY tanısında % 90'dan fazla duyarlılık ve özgüllük ile, EPY'nin tanı veya dışlanması için basit bir fekal PE testi kullanılabilir.
Rutin klinik uygulamada irritabl barsak sendromu (İBS) semptomları olan 2256 hastayı içeren yeni bir çalışmada,% 7.1'in EPY'yi düşündüren PE değerlerinin düşük olduğu saptanmıştır.
Orta derecede azalmış pankreatik sekresyonlar (steatore üretmeyen veya EPY olarak nitelendirilen düzeylerde) pankreas hastalığını hala gösterebilir. EPY'nin erken teşhisi, yetersiz beslenmeden kaçınmak için önemlidir, çünkü lipidde çözünebilir vitaminlerde eksiklikler tedavi olmadan ortaya çıkabilir.
EPY ve Azalmış Fekal PE Konsantrasyonuna Bağlı Hastalıklar
EPY, kronik pankreatit, safra taşları, kistik fibrozis, diabetes mellitus, papiller stenoz, pankreatik kanser, tedavi edilmemiş çölyak hastalığı veya Crohn hastalığı ve pankreatik veya diğer gastrointestinal cerrahi sonrası gibi çok çeşitli sorunlardan kaynaklanır.
a) Pankreatit (Akut, Kronik, Otoimmün): Pankreasın enflamasyonu, doku tahribatı ve fonksiyon bozukluğu (örn. PE salgılanması)na yol açar: Akut pankreatite genellikle şiddetli ağrı eşlik eder ve sıklıkla safra taşı, aşırı alkol tüketimi veya belli bazı İlaçlar nedeniyle oluşur. Kronik pankreatit, batı toplumlarında orta-yaşlı insanlar arasında yaygındır ve klinik pratikte kolaylıkla teşhis edilemez. Sigara ve alkol tüketimi, temel risk faktörleridir. Geç başlangıçlı kronik pankreatit olgularının yarısına kadarında az veya hiç ağrı olmayabilir. Fekal PE ölçümü, bu durumun belirlenmesine yardımcı olabilir. Otoimmün pankreatite genellikle sadece hafif karın ağrısı veya sarılık semptomları eşlik eder.
b) Pankreatik Kanser: Pankreatik tümörler enzim salgısını bozabilir (fekal PE'yi azaltabilir) ve aynı zamanda ortak safra kanalını tıkayabilir (bilirubin artışına ve sarılık gelişmesine yol açar).
c) Kistik Fibrozis: Akciğer ve pankreas kanallarını ve geçiş yollarını tıkayan kalın, yapışkan mukusa neden olan kalıtsal bir hastalıktır. EPY, kistik fibrozun önemli bir komplikasyonudur; fekal PE, steatore başlangıcından önce bu hastalarda pankreatik disfonksiyonunu saptamak için yararlıdır. EPY ve intestinal malabsorpsiyonun uygun değerlendirmesi erken tedavi ve optimal sonuç için çok önemlidir.
d) Diabetes Mellitus: EPY, diyabet vakalarının% 50 kadarında görülebilir. Ancak, orta derecede ekzokrin disfonksiyon ve subklinik pankreatik fibrozis ile karakterize diyabetik ekzokrin pankreatopati, kronik pankreatitden klinik olarak farklı olan hem tip 1 hem de tip 2 diyabette de gözlenmektedir. Kronik pankreatite sekonder diyabet de az tanınan bir durumdur ve batı diyabetik popülasyonlarının % 5-10'unu oluşturur. Fekal PE'nin değerlendirilmesi diyabet alt tipinin ve kılavuz tedavisinin aydınlatılmasına yardımcı olabilir.
e) Çölyak Hastalığı ve İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı veya Ülseratif kolit gibi rahatsızlıklarda, bağırsak hasarından dolayı, bağırsaktan (ör. Kolesistokinin, sekretin) bozulmuş hormonsal stimülasyona sekonder olarak, pankreatik sekresyonlarda azalma olabilir. EPY, Çölyak hastalarının bir alt kümesinde, özellikle glutensiz diyete rağmen ishali devam edenlerde tespit edilmiştir.
f) Osteoporoz: Tedavi edilmeyen EPI'den (örneğin kronik pankreatitli hastalarda) kaynaklanan vitamin eksikliklerinin potansiyel bir sonucu olarak gelişebilir.
Ek testler: Eğer klinik tanıyı güçlendirmek gerekliyse, pankreatik enzimler (lipaz, amilaz) ve karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST ve bilirubin) gibi diğer biyokimyasal testler, görüntüleme yaklaşımlarına (örneğin, transabdominal veya endoskopik ultrason, CT veya MRI) ek olarak daha fazla bilgi sağlayabilmek amaçlı olarak istenebilir. Normal bir serum besinsel belirteçleri paneli EPY'yi yüksek bir negatif öngörü değeriyle dışlayabilir.