top of page

Tanısal Testler

Pankreatik Elastaz Testi

 

Yiyeceklerimizin sindirimi ve besin maddelerinin emilmesi için saÄŸlıklı bir pankreas önemlidir. Bir yemekten sonra, hormonal ve nöral sinyaller, duodenumu uyararak günde 1-2 litre olan pankreatik salgıların üretimi saÄŸlanır. Pankreatik salgı bikarbonat (“chyme” in asitliÄŸini nötralize etmek için kısmen sindirilmiÅŸ gıda / mide sıvısı mide kanşımı) ve proteazlar, amilaz ve lipaz gibi enzimler (sırasıyla proteinleri, karbonhidratları ve yaÄŸları sindirmek için) açısından zengindir . Pankreas salgısının enzim içeriÄŸi yaÅŸa, cinsiyete ve diyete göre deÄŸiÅŸebilir.

Günümüzde, ekzokrin pankreatik fonksiyonun en iyi ve en istikrarlı non-invazif testi fekal pankreatik elastazın (PE) ölçümüdür. Bu serin proteaz (fekal elastaz-1 olarak da adlandırılır), inaktif proenzim olarak pankreasın asiner hücrelerinde sentezlenir. Duodenuma sekresyondan sonra aktive olur ve protein sindirimine katılır. DiÄŸer yöntemlere göre bir çok avantajları vardır:

a) ÇoÄŸu pankreatik enzimin aksine, PE sindirilmeksizin veya azalmadan kolondan ulaşır ve yolculuk boyunca beÅŸ kat konsantre olur, böylece küçük bir dışkı örneÄŸi doÄŸru ve kesin ölçümlere izin vermek için yeterlidir.

b) Fecal PE doÄŸrudan pankreatik fonksiyon analizleriyle (örn., Secretin-caerulein “altın standart”) iyi korelasyon gösterir.

c) Ekzokrin pankreas yetmezliÄŸinin (EPY) belirlenmesindeki performansı, 72 saatlik fekal yaÄŸ deÄŸerlendirmesinin veya fekal kimotripsin tahlilininkinden daha üstündür.

d) Noninvaziv, uygun, ucuzdur ve mevcut enzim tedavisinden etkilenmez.

e) PE, kistik fibroz, diabetes mellitus veya kronik pankreatitte ekzokrin pankreatik fonksiyonun uzun süreli izlenmesi için yararlıdır.

Klinik yarar ve endikasyonlar

Fekal PE baÅŸlıca, açıklanamayan ishal, kabızlık, steatore, flatulans, kilo kaybı, üst karın aÄŸrısı, besin eksiklikleri ve / veya gıda intoleransları nedeni olarak EPY'yi tanımlamak veya dışlamak için kullanılır.

Ekzokrin Pankreas YetmezliÄŸi

EPY, bağırsak lümenindeki pankreatik enzim üretimi, sekresyonu ve aktivitesinin normal sindirim için gerekli olan seviyenin altına düÅŸmesidir.

EPI'nin klinik açıdan en önemli özelliÄŸi yetersiz yaÄŸ sindirimi ve steatore'dir (yaÄŸlı ve çoÄŸu zaman aşırı yaÄŸ nedeniyle yüzen dışkılar). Bununla birlikte, lipaz çıkışı normal seviyelerin% 5-10'una düÅŸene kadar steatore (ve böylece EPI'nin resmi tanısı) gerçekleÅŸmez ve EPY, açık steatore olmadan var olabilir.

EPY tanısında % 90'dan fazla duyarlılık ve özgüllük ile, EPY'nin tanı veya dışlanması için basit bir fekal PE testi kullanılabilir.

Rutin klinik uygulamada irritabl barsak sendromu (Ä°BS) semptomları olan 2256 hastayı içeren yeni bir çalışmada,% 7.1'in EPY'yi düÅŸündüren PE deÄŸerlerinin düÅŸük olduÄŸu saptanmıştır.

Orta derecede azalmış pankreatik sekresyonlar (steatore üretmeyen veya EPY olarak nitelendirilen düzeylerde) pankreas hastalığını hala gösterebilir. EPY'nin erken teÅŸhisi, yetersiz beslenmeden kaçınmak için önemlidir, çünkü lipidde çözünebilir vitaminlerde eksiklikler tedavi olmadan ortaya çıkabilir.

EPY ve Azalmış Fekal PE Konsantrasyonuna Bağlı Hastalıklar

EPY, kronik pankreatit, safra taÅŸları, kistik fibrozis, diabetes mellitus, papiller stenoz, pankreatik kanser, tedavi edilmemiÅŸ çölyak hastalığı veya Crohn hastalığı ve pankreatik veya diÄŸer gastrointestinal cerrahi sonrası gibi çok çeÅŸitli sorunlardan kaynaklanır.

a) Pankreatit (Akut, Kronik, Otoimmün): Pankreasın enflamasyonu, doku tahribatı ve fonksiyon bozukluÄŸu (örn. PE salgılanması)na yol açar: Akut pankreatite genellikle ÅŸiddetli aÄŸrı eÅŸlik eder ve sıklıkla safra taşı, aşırı alkol tüketimi veya belli bazı Ä°laçlar nedeniyle oluÅŸur. Kronik pankreatit, batı toplumlarında orta-yaÅŸlı insanlar arasında yaygındır ve klinik pratikte kolaylıkla teÅŸhis edilemez. Sigara ve alkol tüketimi, temel risk faktörleridir. Geç baÅŸlangıçlı kronik pankreatit olgularının yarısına kadarında az veya hiç aÄŸrı olmayabilir. Fekal PE ölçümü, bu durumun belirlenmesine yardımcı olabilir. Otoimmün pankreatite genellikle sadece hafif karın aÄŸrısı veya sarılık semptomları eÅŸlik eder.

b) Pankreatik Kanser: Pankreatik tümörler enzim salgısını bozabilir (fekal PE'yi azaltabilir) ve aynı zamanda ortak safra kanalını tıkayabilir (bilirubin artışına ve sarılık geliÅŸmesine yol açar).

c) Kistik Fibrozis: AkciÄŸer ve pankreas kanallarını ve geçiÅŸ yollarını tıkayan kalın, yapışkan mukusa neden olan kalıtsal bir hastalıktır. EPY, kistik fibrozun önemli bir komplikasyonudur; fekal PE, steatore baÅŸlangıcından önce bu hastalarda pankreatik disfonksiyonunu saptamak için yararlıdır. EPY ve intestinal malabsorpsiyonun uygun deÄŸerlendirmesi erken tedavi ve optimal sonuç için çok önemlidir.

d) Diabetes Mellitus: EPY, diyabet vakalarının% 50 kadarında görülebilir. Ancak, orta derecede ekzokrin disfonksiyon ve subklinik pankreatik fibrozis ile karakterize diyabetik ekzokrin pankreatopati, kronik pankreatitden klinik olarak farklı olan hem tip 1 hem de tip 2 diyabette de gözlenmektedir. Kronik pankreatite sekonder diyabet de az tanınan bir durumdur ve batı diyabetik popülasyonlarının % 5-10'unu oluÅŸturur. Fekal PE'nin deÄŸerlendirilmesi diyabet alt tipinin ve kılavuz tedavisinin aydınlatılmasına yardımcı olabilir.

e) Çölyak Hastalığı ve Ä°nflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı veya Ülseratif kolit gibi rahatsızlıklarda, bağırsak hasarından dolayı, bağırsaktan (ör. Kolesistokinin, sekretin) bozulmuÅŸ hormonsal stimülasyona sekonder olarak, pankreatik sekresyonlarda azalma olabilir. EPY, Çölyak hastalarının bir alt kümesinde, özellikle glutensiz diyete raÄŸmen ishali devam edenlerde tespit edilmiÅŸtir.

f) Osteoporoz: Tedavi edilmeyen EPI'den (örneÄŸin kronik pankreatitli hastalarda) kaynaklanan vitamin eksikliklerinin potansiyel bir sonucu olarak geliÅŸebilir.

 

Ek testler: EÄŸer klinik tanıyı güçlendirmek gerekliyse, pankreatik enzimler (lipaz, amilaz) ve karaciÄŸer fonksiyon testleri (ALT, AST ve bilirubin) gibi diÄŸer biyokimyasal testler, görüntüleme yaklaşımlarına (örneÄŸin, transabdominal veya endoskopik ultrason, CT veya MRI) ek olarak daha fazla bilgi saÄŸlayabilmek amaçlı olarak istenebilir. Normal bir serum besinsel belirteçleri paneli EPY'yi yüksek bir negatif öngörü deÄŸeriyle dışlayabilir.

bottom of page